Ανωμαλία μήτρας: Τι χαρακτηρίζει μία μήτρα φυσιολογική ή ανώμαλη;

Τι είναι μια φυσιολογική μήτρα;
Η μήτρα είναι ένα όργανο σχήματος αχλαδιού, το οποίο βρίσκεται χαμηλά στη λεκάνη σας. Είναι περίπου 7,5 εκατοστά μακρύ, έχει 5 εκατοστά πλάτος και 2,5 εκατοστά βάθος. Στο εσωτερικό της σχηματίζεται μία κοιλότητα, η ενδομητρική κοιλότητα, η οποία έχει παχιά, μυώδη τοιχώματα.
Το κατώτερο τμήμα της μήτρας ονομάζεται τράχηλος και εκβάλλει μέσα στον κόλπο. Το άνω τμήμα ονομάζεται βυθός και είναι αυτό όπου το γονιμοποιημένο ωάριο εμφυτεύεται και αναπτύσσεται ως έμβρυο. Κάθε μήτρα στο πάνω τμήμα της φέρει δύο σάλπιγγες (σωλήνες), που συλλέγουν τα ωάρια από την επιφάνεια των ωοθηκών μετά την ωορηξία και μεταφέρουν το σπέρμα στο σημείο της γονιμοποίησης.
Η μήτρα κλίνει προς τα εμπρός πάνω από την κορυφή της ουροδόχου κύστης. Περίπου μία στις έξι γυναίκες έχουν μήτρα με οπίσθια κλίση και κάμψη. Αυτό σημαίνει ότι κλίνει μακριά από την ουροδόχο κύστη και όχι από πάνω. Αυτό αποτελεί παραλαγή του φυσιολογικού και συνήθως δεν προκαλεί προβλήματα. Δηλαδή δεν θα επηρεάσει τις πιθανότητές σας να μείνετε έγκυος. Κυρίως επηρεάζει τη θέση της μήτρας και όχι τη δομή της.
Τι είναι μια ανώμαλη μήτρα;
Ένας μικρός αριθμός γυναικών έχουν δομικές (“κατασκευαστικές”) ανωμαλίες στη μήτρα τους, η οποία διαφέρει από αυτό που θεωρείται φυσιολογικό.
Στις γυναίκες που ζητούν βοήθεια λόγω υπογονιμότητας, οι ανωμαλίες της μήτρας εκτιμάται ότι αφορούν περίπου 1 στις 13 γυναίκες. Στις γυναίκες όμως με ιστορικό αποβολών, τα ποσοστά είναι ακόμη υψηλότερα και μπορεί να αφορούν μέχρι και 1 στις 3 γυναίκες.
Μπορώ να μείνω έγκυος εάν έχω μια ανώμαλη μήτρα;
Αυτό εξαρτάται κυρίως από την ανωμαλία και την πιθανή συνύπαρξη και άλλων παραγόντων υπογονιμότητας. Σε γενικές γραμμές, οι ανωμαλίες της μήτρας δεν επηρεάζουν τόσο την ικανότητά σας να μείνετε έγκυος., όσο το να φέρετε σε πέρας μία εγκυμοσύνη. Έχουν υπάρξει περιστατικά γυναικών που δε γνώριζαν πως έχουν κάποια ανωμαλία στη μήτρα τους μέχρι τον πρώτο υπέρηχο κύησης.
Ανάλογα με την ανωμαλία, μπορεί να είναι πιο δύσκολο για σας να ολοκληρώσετε και τους εννέα μήνες της εγκυμοσύνης. Η εγκυμοσύνη στην περίπτωση αυτή χαρακτηρίζετε ως υψηλού κινδύνου.
Βασικές κατηγορίες ανωμαλιών της μήτρας
Αγενεσία
Είναι εξαιρετικά σπάνια. Συμβαίνει όταν ο κόλπος δεν σχηματίζει σωστά ή είναι πολύ κοντός. Μπορεί να υπάρχει μια πολύ μικρή μήτρα ή και καθόλου. Αυτό ανακαλύπτεται συνήθως όταν σε ένα κορίτσι δεν ξεκινά η περίοδος της. Η κατάσταση μπορεί να διερευνηθεί με χειρουργική επέμβαση, και αν όντως πρόκειται για αγενεσία της μήτρας, θα πρέπει να προσφερθεί κατάλληλη συμβουλευτική. Ο μόνος τρόπος για μια γυναίκα με αγενεσία να γίνει μητέρα είναι μέσα από την παρένθετη μητρότητα.
Δίδελφυς Μήτρα

Αυτό συμβαίνει όταν η μήτρα έχει δύο εσωτερικές κοιλότητες (didelphys uterus). Κάθε κοιλότητα μπορεί να φέρει δικό της τράχηλο και κόλπο, δηλαδή υπάρχουν δύο τράχηλοι και δύο κόλποι. Είναι ασυνήθιστο, και επηρεάζει περίπου 1 στις 400 γυναίκες. Η εγκυμοσύνη μπορεί να επιτευχθεί και να ολοκληρωθεί με επιτυχία αλλά θέλει ειδική παρακολούθηση.
Μονόκερος Μήτρα
Μια μονόκερος (unicornuate uterus) μήτρα έχει το μισό μέγεθος μιας κανονικής μήτρας και φέρει μόνο μία σάλπιγγα. Λόγω του σχήματος της, περιγράφεται ως μήτρα με ένα κέρατο. Πρόκειται για μια σπάνια ανωμαλία, που επηρεάζει περίπου 1 στις 1.000 γυναίκες στο γενικό πληθυσμό. Αναπτύσσεται με αυτή τη μορφή στα πρώιμα στάδια της ζωής, όταν ο ιστός που αποτελεί τη μήτρα δεν αναπτύσσεται σωστά. Ακόμα και αν έχετε μονόκερη μήτρα, έχετε πιθανώς δύο ωοθήκες. Μόνο μία όμως θα έχει επαφή με τη μήτρα σας μέσω της μίας σάλπιγγας. Εφόσον το ένα κέρατο είναι πλήρως ανεπτυγμένο και δεν υπάρχει άλλη παθολογία, η σύλληψη είναι εφικτή. Ωστόσο, μία τέτοιας μορφής μήτρα θέτει την εγκυμοσύνη σας σε μεγαλύτερο κίνδυνο αποβολής.
Δίκερος Μήτρα
Αντί να έχει το τυπικό σχήμα αχλαδιού, αυτό το είδος της μήτρας διαμορφώνεται όπως μια καρδιά, με βαθιά οδόντωση στην κορυφή. Αυτή η δομή ονομάζεται μήτρα με δύο κέρατα, λόγω του σχήματός της. Πιστεύεται ότι λιγότερες από 1 στις 200 γυναίκες στο γενικό πληθυσμό έχουν δίκερη μήτρα (bicornuate uterus). Δε φαίνεται να επηρεάζει τη γονιμότητα σας, αλλά ο κίνδυνος αποβολής είναι υψηλότερος.
Μήτρα με διάφραγμα
Στην περίπτωση αυτή, το εσωτερικό της μήτρας χωρίζεται από ένα μυϊκό ή ινώδη τοίχο, που ονομάζεται διάφραγμα. Περίπου 1 στις 45 γυναίκες στο γενικό πληθυσμό έχουν μια μήτρα με διάφραγμα. Το διάφραγμα μπορεί να εκτείνεται μόνο εν μέρει εντός της μήτρας (partial septate uterus) ή μπορεί να φτάσει ως τον τράχηλο της μήτρας (complete sepatate uterus). Μια μήτρα με διάφραγμα μπορεί να καταστήσει πιο δύσκολη τη σύλληψη και μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο αποβολής.
Τοξοειδής μήτρα
Αυτή η μορφή μήτρας ( arcuate uterus) μοιάζει περισσότερο με μία κανονική μήτρα, εκτός από το ότι έχει μια μικρή εσοχή στο επάνω μέρος. Είναι μια κοινή ανωμαλία, που επηρεάζει περίπου μία στις 25 γυναίκες στο γενικό πληθυσμό. Συνήθως δεν προκαλεί προβλήματα γονιμότητας.
Πώς θα ξέρω αν έχω μια ανώμαλη μήτρα;
Εάν αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα γονιμότητας, θα χρειαστεί να γίνουν κάποιες εξετάσεις προκειμένου να ελεγχθεί αν το πρόβλημα σχετίζεται με τη μήτρα ή στις σάλπιγγες. Υπάρχουν διάφορες εξετάσεις που μπορούμε να πραγματοποιήσουμε:
Ένα τρισδιάστατο 3D/4D υπερηχογράφημα της μήτρας μπορεί αρχικά να εντοπίσει μια ανωμαλία.
Στη συνέχεια, μπορεί να πραγματοποιηθεί μια ειδική ακτινογραφία με σκιαγραφικό, που ονομάζεται υστεροσαλπιγγογραφία, προκειμένου να έχουμε μια εικόνα του πόσο καλά λειτουργούν η μήτρα και οι σάλπιγγες.
Σε πιο ειδικές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί μια μαγνητική τομογραφία (MRI) ή λαπαροσκόπηση.
Η λαπαροσκόπηση επιτρέπει στο γιατρό να ελέγξει ο ίδιος τη μήτρα και τις σάλπιγγες.
Πώς αντιμετωπίζονται οι ανωμαλίες της μήτρας;
Δε χρειάζονται όλες οι ανωμαλίες θεραπεία. Ορισμένες είναι δυνατόν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά, αλλά η ίδια η χειρουργική αντιμετώπιση μπορεί να επιφέρει κάποιους κινδύνους.
Ο δρ Μπιλάλης θα αποφασίσει μετά από απαραίτητες εξετάσεις και βάση του ιστορικού σας, τι είναι καλύτερο για την προστασία της γονιμότητας σας και την πιθανότητα για μία υγιή εγκυμοσύνη.