Ο όρος μηνορραγία χρησιμοποιείται προκειμένου να περιγράψει την κατάσταση εκείνη που μια γυναίκα έχει πάρα πολύ βαριές περιόδους, όταν δηλαδή χάνει ένα υπερβολικό ποσό αίματος κατά τη διάρκεια διαδοχικών περιόδων. Η μηνορραγία μπορεί να έχει μοναδικό σύμπτωμα τη τόσο μεγάλη απώλεια αίματος, ή να συνυπάρξει και με άλλα συμπτώματα, όπως πόνοι της περιόδου ( δυσμηνόρροια ).

Ως πάθηση δεν σημαίνει ότι απαραίτητα ότι υπάρχει κάτι πολύ σοβαρό, που θέτει σε κίνδυνο την υγεία της γυναίκας, αλλά μπορεί να την επηρεάσει μια γυναίκα ποικιλοτρόπως. Μπορεί να επηρεάσει τις σωματικές της δραστηριότητες, να την επιβαρύνει συναισθηματικά και κοινωνικά, και γενικά μπορεί να προκαλέσει αναστάτωση στην καθημερινή ζωή.

Τι εννοούμε λέγοντας βαριά αιμορραγία;

Επειδή η ποσότητα του αίματος που φυσιολογικά χάνεται κατά τη διάρκεια μιας περιόδου ποικίλλει σημαντικά μεταξύ των γυναικών, είναι δύσκολο να προσδιοριστεί με ακρίβεια τι ακριβώς εννοούμε λέγοντας “βαριά περίοδος”. Ας δούμε λοιπόν κάποια βασικά στοιχεία. Η πλειοψηφία των γυναικών κατά τη διάρκεια της περιόδου χάνει λιγότερο από  80 ml αίματος, με μία μέση ποσότητα γύρω στα 40ml. Ως εκ τούτου, βαριά έμμηνη αιμορραγία θεωρείται μία ποσότητα αίματος τουλάχιστον 60-80ml ή περισσότερο σε κάθε κύκλο. Βέβαια, δε χρειάζεται μια γυναίκα να μπεί  στη διαδικασία να μετράει πόσο αίμα χάνει με κάποιο τρόπο. Οι περισσότερες γυναίκες γνωρίζουν εάν και πότε κάτι δεν πάει καλά. Οι πιο συνηθισμένες ενδείξεις:

• χρήση υπερβολικά μεγάλου αριθμού ταμπόν ή σερβιετών ακόμα και σε λιγότερο από μία ώρα
• ατυχήματα απώλειας αίματος που λερώνουν τα εσώρουχα ή/και τα ρούχα και τα κλινοσκεπάσματα
• αίσθηση ότι το αίμα τρέχει σα “νερό”, μια ανοιχτή κάνουλα που δε σταματά να τρέχει.
• απώλεια πολύ μεγάλων θρόμβων αίματος
• μεγάλη απώλεια αίματος που διαρκεί πάνω από μία εβδομάδα
• αναιμία, έντονη κόπωση και αδυναμία εκτέλεσης δραστηριοτήτων μόνο τις ημέρες αυτές

Ποια είναι τα αίτα της μηνορραγίας;

Σε ένα 40-60% των περιπτώσεων μηνορραγία δεν υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο αίτιο, απλά έτσι λειτουργεί η μήτρα. Σε αντίθετη περίπτωση, πιθανές παθολογικές καταστάσεις που μπορεί να προκαλούν βαριές περιόδους περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

• πολύποδες, ενδομητρικοί ή τραχηλικοί
• ινομυώματα
• ενδομητρίωση
• ενδομητρικά σπιράλ για αντισύλληψη – η απώλεια του αίματος μπορεί να αυξηθεί έως κα 40% μετά τη τοποθέτηση σπιράλ
• φλεγμονώδης νόσος της πυέλου (PID) – μια εκτεταμένη μόλυνση στην πύελο η οποία προκαλεί έντονο πυελικό άλγος, πυρετό ή και αιμορραγία μετά από τη σεξουαλική επαφή ή μεταξύ των περιόδων
• Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS), λόγω των κύστεων που έχουν οι γυναίκες με το σύνδρομο αυτό στις ωοθήκες τους
• διαταραχές της πήξης του αίματος, όπως η νόσος νοη Willebrand
• αδενομύωση – όταν αδενικά κύτταρα το ενδομητρίου ενσωματώνονται μέσα στο μυϊκό τοίχωμα της μήτρας
• υποθυρεοειδισμός
• ηπατική ή νεφρική νόσος
• καρκίνος της μήτρας (αν και αυτό είναι πολύ σπάνιο)

Πώς γίνεται η διάγνωση της μηνορραγίας

Στο ιατρείο μας, συνήθως η διάγνωση γίνεται από την λεπτομερή λήψη του ιατρικού ιστορικού και των συμπτωμάτων της γυναίκας. Ορισμένες φορές πρέπει να διενεργηθούν και επιπλέον εξετάσεις προκειμένου να αποκλειστούν πιο σοβαρές καταστάσεις υγείας.  Συνήθως, αυτό συνεπάγεται μια γυναικολογική εξέταση, υπερηχογράφημα καθώς και εξετάσεις αίματος. Εάν η αιτία δεν έχει ακόμα βρεθεί, τότε μπορεί να χρειαστεί να πραγματοποιηθεί και μια βιοψία.

Θεραπεία της μηνορραγίας

Η φαρμακευτική αγωγή είναι η κύρια θεραπεία για τη μηνορραγία, όμως σε ορισμένες, πολύ σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί και χειρουργική επέμβαση. Τα σημαντικότερα ζητήματα που πρέπει να συζητηθούν με λεπτομέρεια είναι η διάρκεια, η αποτελεσματικότητα και οι πιθανές επιπλοκές της όποιας θεραπείας, και το κατά πόσον επηρεάζεται η γονιμότητα και η πιθανότητα σύλληψης. Όπως είπαμε σε ορισμένες περιπτώσεις, η θεραπεία δεν είναι απαραίτητη. Σε κάθε περίπτωση, στόχος της όποιας θεραπείας είναι να μειώσει ή να σταματήσει την υπερβολική αιμορραγία ώστε να βελτιώσει την ποιότητα ζωής των γυναικών με μηνορραγία ή να διορθώσει τη σιδηροπενική αναιμία που προκαλείται από την υπερβολική απώλεια αίματος. Ας σημειωθεί πως μπορεί να χρειαστεί λίγος χρόνος για να βρεθεί ποια είναι η πλέον κατάλληλη θεραπεία για κάθε γυναίκα μεμονωμένα, καθώς κάποιες θεραπευτικές προσεγγίσεις μπορεί να είναι πιο αποτελεσματικές σε κάποιες γυναίκες σε σχέση με κάποιες άλλες.

Εάν η φαρμακευτική αντιμετώπιση αποτύχει, τότε η χειρουργική αντιμετώπιση, με πολύ αυστηρά κριτήρια επιλογής ασθενών, μπορεί επίσης να είναι μια επιλογή.